Çiftçilere Acı Haber! Gübre Fiyatları Rekor Seviyede Değişti!
İsrail ve İran arasında süren çatışma, enerji ve lojistik hatlarını kesintiye uğratarak küresel gübre arzını tehlikeye attı. Fiyatlar artarken üretim ve ihracat durma noktasında.
BM Haber
İran ile İsrail arasında tırmanan askeri gerilim, doğrudan sivilleri etkilerken, enerji ve tarım tedarik zincirlerinde de ciddi aksamalar yarattı. Gübre üretiminde kritik rol oynayan ülkelerde yaşanan kesintiler, küresel ölçekte fiyat artışlarına ve arz daralmalarına yol açtı.
Savaşın etkisi sadece doğrudan askeri hedeflerle sınırlı kalmadı; enerji altyapıları, lojistik rotalar ve ticaret sigortaları gibi sektör dışı alanlara da yayılarak gübre sektöründe küresel ölçekte panik havası yarattı.
Enerji Krizi Gübreyi Vurdu
Savaşla birlikte ilk olarak İsrail doğalgaz sahaları geçici olarak kapatıldı. Bu durum Mısır’a olan gaz akışını durdurdu ve Mısır’daki önemli gübre tesislerinde üretimi tamamen durma noktasına getirdi. Öte yandan, İran’dan petrol sevkiyatının geçtiği Hürmüz Boğazı üzerindeki risk, brent petrol fiyatlarını yükseltti. Bu durum navlun ve üretim maliyetlerini doğrudan etkiledi.
Lojistik ve Sigorta Maliyetlerinde Patlama
Süveyş Kanalı ve Kızıldeniz’deki güvenlik sorunları, sigorta primlerinde ve taşımacılık maliyetlerinde büyük artışa neden oldu. Katar ve Suudi Arabistan gibi üretici ülkeler, ihracat süreçlerinde gecikmeler yaşamaya başladı.
Fiyatlar Arttı, Satışlar Durdu
Savaş ortamı nedeniyle üre ve amonyak fiyatlarında hızlı yükseliş gözlendi. Hindistan, Bangladeş, Brezilya gibi büyük ithalatçı ülkeler stoklamaya yöneldi. Bu durum piyasada panik havası yaratırken, birçok firma satışlarını askıya aldı.
Üretici Ülkelerde Tablo Kötüleşiyor
Mısır, gaz tedarikinin kesilmesiyle üretim yapamıyor. Katar ve Suudi Arabistan güvenlik kaynaklı lojistik sorunlarla karşı karşıya. İsrail’in potasyum ihracatında liman güvenliği sorunu öne çıkıyor. İran ise enerji risklerine rağmen dünya gübre pazarında ilk üçte yer almayı sürdürüyor.
Tarımsal Üretim ve Gıda Güvenliği Tehdit Altında
Enerjiye bağlı olarak artan gübre fiyatları, dünya genelinde tarımsal üretimi tehdit ediyor. Uzmanlara göre azotlu gübrelerdeki sıkıntı, üretim planlamasını sekteye uğratacak. Türkiye gibi ithalata dayalı tarım sistemleri için bu durum ek riskler barındırıyor.
İran-İsrail arasındaki savaşın süresi bilinmezken, enerji ve gübre tedarik zincirlerine verdiği zarar her geçen gün artıyor. Tarım ve gıda güvenliği açısından tehlike büyüyor. Türkiye dahil birçok ülkenin acil tedbirler alması bekleniyor.