Özellikle son zamanlarda katılım endeksine uygun şirket ve hisse tabirlerini sıkça duymuşsunuzdur. Peki bunu nitelendirirken veya gruplaştırırken ne kadarını doğru biliyoruz? Katılım endeksine uygun olan şirket hisseleri hiç mi faizle işi yok? Yoksa belli bir limite kadar mı? Peki belli bir limite kadarsa, bu durum faiz hassasiyeti olan yatırımcıyı yine de rahatsız etmiyor mu?
Öncelikle Katılım Endeksi nedir sorusuyla başlayacak olursak; Katılım Endeksi, helal iş modeline ve faizsiz finansal yapıya sahip olan şirketlerden oluşan bir endekstir. Ve bu endeks Borsa İstanbul tarafından hazırlanmaktadır.
Bu endeksteki hisseleri belirlerken 3 temel kural esas alınır.
1) Şirket helâl bir iş modelinden para kazanıyor olmalı.
2) Faizli kredileri ve faiz geliri düşük olmalı.
3) Şirket faaliyetlerinin topluma ve doğaya olan net etkisi pozitif olmalı.
Genel itibari ile yatırımcılar ilk iki maddeyi daha çok göz önünde bulundurur. Bunun nedeni de İslami kurallara uygunluk açısından bakıldığındandır. Birinci madde caiz olmadığından ikinci maddede haksız kazanç olduğu düşünüldüğünden.
Peki Borsada işlem gören ve Katılım Endeksinde yer alan şirketler hiç mi faiz kullanmıyor? Eğer bu endekste yer alma şartından biri, “Şirketlerin toplam faizli kredilerinin piyasa değerine oranı %0' olmalıdır.” olsaydı belki de bu endekste hiçbir şirket yer almayacak ve böyle bir endekste oluşmayacaktı. Ama bu endekste yer alma kuralları diyor ki;
- Şirketi toplam faizli kredilerinin piyasa değerine oranı %30'dan az ise yer alabilirsin
- Faiz getirili nakit ve menkul kıymetlerinin piyasa değerine oranı %30'dan az ise yer alabilirsin diyor. Ve aşağıda saydığımız faaliyet alanlarından elde ettiğin gelirinin toplam gelirine oranın da %5’ten az ise yine yer alabilirsin diyor.
Madem İslami kurallara uygun yatırım yapılacak %1’lik faiz oranıyla %31 faiz oranı aynı değil mi? Peki ya tamamen faiz hassasiyeti olan yada belirtilen faaliyet alanlarında %3’lük gelir elde eden şirketlere yatırım yapan MUHAFAZKAR YATIRIMCILAR bunun ne kadar farkında. Yoksa Muhafazakar Yatırımcı, toplam faizli kredilerinin piyasa değerine oranı %20 olan bir şirkete yatırım yapan ama %35 olunca yatırım yapmayan yatırımcı mı?
Katılım Endeksinde Faaliyet Göstermeyen Şirketler
- Faize dayalı finans, ticaret, hizmet, aracılık
- Alkollü içecek, kumar, şans oyunu
- Domuz eti ve benzer gıda
- Turizm, eğlence, basın, yayın, reklam
- Tütün mamulleri, silah
- Vadeli altın, gümüş ve döviz ticareti
Katılım Endeksinde Yer Alan Şirketlerin Finansal Özellikleri
- Şirketlerin toplam faizli kredilerinin piyasa değerine oranı %30'dan az olmalıdır.
- Faiz getirili nakit ve menkul kıymetlerinin piyasa değerine oranı %30'dan az olmalıdır.
- Bahsedilen faaliyet alanlarından elde ettiği gelirlerinin toplam gelirlerine oranının da %5'ten az olmalıdır.
